Een school uit het noorden van het land zocht begin 2020 een nieuwe methode voor het rekenonderwijs. De directeur meldde de school aan voor het onderzoek naar het Keuzeproces Leermiddelen van de PO-Raad. De school maakte onder andere gebruik van onderwijskundige begeleiding en een workshop. Na twee maanden was er een unanieme keuze. “Het voelt heel goed, dit moet het gewoon zijn”.

De school had een jaar ervoor al een nieuwe methode voor wereldoriëntatie gekozen. Toen maakte een klein team een voorselectie van twee methoden en mocht het hele team daaruit kiezen. Deze keer wilde de directeur het anders doen. Een breed expertteam rekenen, met vertegenwoordigers uit alle bouwen, zou de keuze maken voor het hele team.

Criteria eerst

Bij de eerste bijeenkomst van het team - online, want de basisscholen waren net gesloten vanwege de coronacrisis - werden de criteria vastgesteld waaraan de nieuwe methode voor rekenonderwijs moest voldoen. Hierbij ging men sterk uit van de visie van de school op leren. De directeur presenteerde de visie en de leraren hadden van tevoren nagedacht over sterke en zwakke punten van de huidige methode en wat ze zoeken in een methode voor leraren en leerlingen. De criteria werden samengevat en gedeeld in het team.

Uitgaan van de visie is belangrijk volgens de directeur. “Hierdoor lijkt het wel alsof de keuzes makkelijker worden. Ik zeg altijd: het maakt niet uit wat voor een visie je hebt, als je maar een hebt. Want een visie zorgt ervoor dat alle neuzen dezelfde kant op staan, dat je keuzes kunt maken. Er is zo veel te koop. Als je overal maar aan gaat haken, creëer je vooral chaos”.

Opvallend aan het keuzeproces van deze school is dat vrijwel alle criteria die bij de eerste bijeenkomst bepaald zijn, gedurende het hele keuzeproces een rol bleven spelen. De deelnemers werden getoetst bij de erop volgende informatiebijeenkomsten en waren beslissend op het laatste moment, toen de definitieve keuze gemaakt werd. Een ‘deductief en resultaatgericht proces’, is de conclusie in het onderzoeksrapport.

Hulp

Omdat de school meedeed aan het onderzoek Keuzeproces Leermiddelen, mochten de deelnemers extra hulp inroepen bij het keuzeproces. De school koos voor onafhankelijke procesbegeleiding van een onderwijskundige en volgde een webinar over het herkennen van leerzame leermiddelen. Informatief, vond het team. "Het is fijn als er iemand van buiten bij zit die met een andere blik meekijkt”, zegt de directeur. Ze kunnen de keuze nu beter onderbouwen, ook naar de rest van het team, ouders en bestuur.

De school kreeg ook een aantal tools aangeboden. Zoals de keuzehulp van Kennisnet, die je als team helpt om criteria te inventariseren. En ze hebben het stappenplan van Kennisnet bekeken. Ook hebben ze de MILK-light van het CLU gebruikt, een lijst kenmerken van leerzaam leermateriaal. Van deze tools hebben ze weinig gebruik gemaakt. “We hebben eigenwijs gehandeld”, zegt de directeur hierover. “En het invullen van zulke uitgebreide lijsten kost toch wel erg veel tijd.”

Zelf nodigde de school een distributeur uit om de vier methodes voor het rekenonderwijs te presenteren. Deze presentatie heeft veel invloed gehad op de keuze. De distributeur is vaste contactpersoon van de school en kon daarom goed inspelen op de vragen en verwachtingen van de school. Hij kon veel vertellen over het aanbod en ging uitgebreid in op de eisen die het team stelde aan de nieuwe methode. Zo wees hij op concrete hulpmiddelen in de methodes die goed aansloten bij de manier waarop de school het rekenonderwijs wil geven.

Ook een presentatie van een inhoudsdeskundige van een digitaal platform had in die zin invloed dat de meeste leden van het expertteam merkten dat deze aanpak niet bij de school past, zeker niet bij de onderbouw. En van beginnende leraren vraagt het te veel, vonden ze. 

Transparant

Het keuzeproces was strak georganiseerd. De directeur en projectleider stuurden het proces gezamenlijk en planmatig aan, de data voor de bijeenkomsten werden van tevoren vastgelegd, met agenda. Er werden notulen gemaakt en er werd een duidelijke lijn uitgezet. De teamleden waren sterk betrokken. Ze bereidden de vergaderingen goed voor, hadden een duidelijke inbreng en waren bij alle bijeenkomsten aanwezig. Dit zorgde voor een transparant besluitvormingsproces.

Unanieme keuze

De directeur is achteraf heel blij met de keuze om een breed expertteam in te stellen met vertegenwoordigers van alle bouwen. “Je creëert dan een breed draagvlak”. Dat was niet onbelangrijk omdat het rekenonderwijs er in de onderbouw anders uitziet dan in de bovenbouw. In de onderbouw is het spelend en bewegend rekenen heel belangrijk, in de bovenbouw wordt meer gebruik gemaakt van digitale materialen. 

Na vier teambijeenkomsten kon de knoop worden doorgehakt. Unaniem koos het team voor een methode die goed past bij de school en bij alle bouwen. Ze zijn er tevreden mee: “Iedereen heeft voor hetzelfde gekozen, in die zin voelt het heel goed. Dit moet het gewoon zijn”.