Op een van de scholen van SPO WIJ de Venen is vandaag, 6 december 2018, een iCoach-bijeenkomst. Een belangrijk punt op de agenda is het profiel van de iCoach. Wat moet een iCoach nou precies doen én kunnen? En wat onderscheidt de iCoach van de ICT’er, en vice versa?

“We voeren dit gesprek over de rol van iCoach en ICT’er, omdat sommigen van jullie tegen onduidelijkheden aanlopen”, opent interim ICT’er Olaf de Groot. Het startpunt is de vacature op basis waarvan de iCoaches rond de zomer van 2017 zijn aangesteld. Om de rol en de positie van de iCoach verder te definiëren, is recent onder alle schoolleiders een enquête gehouden over het profiel en de taken van de iCoach versus die van de ICT’er. De uitslag wordt vandaag besproken. Olaf: “Dit gaat over jullie, dus laat je mening horen.”

De iCoach als onderwijskundig ICT'er

Bijna alle schoolleiders (twaalf van de zestien) hebben de enquête over de rol van de iCoach ingevuld. Olaf: “De eerste vraag van de enquête was ‘Wie moet het overzicht over de hard- en software en licentieregelingen houden?’ Drie schoolleiders vinden dat de iCoach dit moet doen, negen geven aan dat dit bij de ICT’er ligt.” De volgende vraag is ‘Wie zou de directeur moeten adviseren bij de aanschaf van hard- en software?’ Olaf: “Kijk, dit is wel opmerkelijk. Het merendeel zegt dat dit bij de iCoach ligt. Aan de ene kant zou een ICT’er dit moeten doen, maar aan de andere kant raakt het ook de onderwijskundige kant, waardoor het meer een iCoach-taak is. Het meer technische aspect ligt wél bij de ICT’er.” Iedereen in de vergaderruimte is het er over eens: zowel de iCoach als de ICT’er zijn verantwoordelijk voor het geven van advies bij de aanschaf van hard- en software. Olaf: “De uitslag van deze enquête geeft in ieder geval een goed beeld van hoe de directeuren er over denken.”

Interim ICT’er Olaf vervolgt: “‘Wie zou informatie moeten verzamelen met betrekking tot media en ICT en deze moeten verspreiden?’ Het merendeel van de schoolleiders zegt: de iCoach. En ‘Is het wenselijk dat de iCoach het mediagebruik overlegt met de Intern Begeleider (IB’er)?’ De meesten zeggen ‘ja’ en een aantal zegt ‘nee’.” De interim ICT’er is van mening dat deze vraag samenhangt met de onderwijskwaliteit. “En het hangt er ook van af wat je verstaat onder mediagebruik”, zegt hij. “Als je mediagebruik ziet als ‘het inzetten van een apparaat of software zodat een leerling op zijn of haar niveau kan werken’, dan is het belangrijk dat de iCoach hierbij betrokken is. De iCoach heeft namelijk informatie over wat er speelt en wat er mogelijk is. Het initiatief voor overleg zou bij de IB’er moeten liggen. Die signaleert bijvoorbeeld dat een leerling vastloopt en kan de iCoach vragen om mee te denken. Dán ben je als iCoach echt een onderwijskundig ICT’er.”

De volgende stelling is ‘De ICT’er is het aanspreekpunt als er bijvoorbeeld een storing is met Snappet’. Ja, daar is iedereen het over eens: dat is geen taak van de iCoach. Olaf: “De schoolleiders zien wel degelijk een verschil tussen de iCoach en de ICT’er. Dat zit hem vaak in technische zaken die te maken hebben met de organisatie van het onderwijs met ICT.”

Uit de enquête blijkt ook dat de meeste schoolleiders vinden dat de iCoaches verantwoordelijk zijn voor ‘Het beschrijven van een visie voor de toepassing van ICT in het onderwijs, het stellen van doelen en het bewaken en borgen van de doorgaande lijn wat betreft mediawijsheid en programmeren’.

AVG bij iCoach of schoolleider?

“Dit is ook een mooi punt van discussie: de directeuren vinden dat iCoaches voldoende moeten weten over de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). Wat vinden jullie daarvan?”, vraagt Olaf. Rob de Haan, iCoach op de St. Nicolaasschool: “Ik denk dat we hier niet aan kunnen ontkomen.” Joris van Veen, iCoach op De Kinderkring: “Het is logisch dat een directeur dit niet alleen doet, maar eigenlijk moeten álle leraren goed op de hoogte zijn van de AVG.” Olaf: “Misschien moet de iCoach de ontwikkelingen bijhouden, deze delen en advies geven over hoe je goed omgaat met de AVG.”

Vier uur voor iCoach-taken

Rob Looijenstein van basisschool Ter Does is een van de aanwezigen die zowel iCoach als ICT’er is en dus de taken van beide functies uitvoert. “Heb je aan vier uur genoeg voor alleen de iCoach-taken?”, vraagt Olaf. “Met beide rollen is het lastig aangeven”, antwoordt Rob. “Alle taken lopen door elkaar heen.” Patricia van Tol, iCoach op De Rietkraag: “Ligt het niet ook aan de grootte van de school, of vier uur genoeg is? Ik heb met maar liefst veertien leerkrachten te maken. De IB-taken zijn ook gekoppeld aan het aantal leerlingen.” “Dat is waar; meer leerlingen betekent ook meer devices”, reageert Marianne Tukker, iCoach op De Schakel.

Marianne vult aan: “Als iCoach wil ik me verdiepen in bepaalde zaken. Ik werk zelf in de onderbouw, dus als ik me richt op inhoudelijke zaken voor de bovenbouw, dan kost me dat extra tijd en zit ik achter mijn bureau. Daardoor ben ik, als iCoach, niet altijd goed zichtbaar voor anderen. Dat is lastig te verantwoorden.” Rob Looijenstein: “We hoeven niet alles te kunnen hè. We moeten ook putten uit bestaande kennis binnen dit iCoach-netwerk. Daar kun je ook tijd mee winnen.”

Iedereen is het er over eens dat je voor beide rollen samen meer dan vier uur nodig hebt. Olaf: “Er moet dus tijd bij, als ik het zo hoor.” Joris: “Als je ook ondersteuning hebt van een bovenschools ICT’er, dan is vier uur voor ICT-taken ruim genomen. Maar vier uur voor de iCoach-taken is vaak te weinig. Zes om twee vind ik dan realistischer.” De groep iCoaches is het met hem eens.

Het profiel van de iCoach

Enkele schoolleiders hebben samen, naar aanleiding van de enquête, een ‘nieuw’ profiel van de iCoach opgesteld. Interim ICT’er Olaf presenteert de actuele lijst met taken: “De iCoach zou moeten signaleren wanneer er behoefte is aan ondersteuning op ICT-gebied, betrokkenheid bij collega’s moeten creëren én kunnen omgaan met weerstand tegen nieuwe ICT-ontwikkelingen.” Patricia: “Ik organiseer zelf korte trainingen in kleine groepjes. Hup, een kwartier, koffie en thee erbij. Dat werkt goed.”

“Van de iCoach wordt ook verwacht dat hij of zij scholing volgt op het gebied van nieuwe ontwikkelingen en deze kennis deelt met collega’s en andere iCoaches”, aldus de interim ICT’er. Volgens de takenlijst moet de iCoach ook met de directie toezien op het naleven van de privacywetgeving. Rob de Haan: “Hoe ver gaat dit dan voor de iCoach? Ik wil niet de privacy officer worden.” Olaf: “Van de iCoach mag je misschien een ander niveau van AVG-kennis verwachten dan van andere leraren. Maar misschien ook niet, want privacy gaat inderdaad niet altijd over de onderwijskundige kant van ICT. De hele verantwoordelijkheid bij de iCoach leggen, is te veel gevraagd.”

Uit de lijst blijkt inderdaad dat de ICT’er heel ander soort taken heeft: onder andere ‘Het overzicht houden van hard- en software en licenties’, ‘Zorg dragen voor de opstelling van hardware binnen en rond de lokalen’, ‘Contacten onderhouden met de ICT-beheerder’, ‘Beheren van wachtwoorden’ en ‘Aanspreekpunt bij storingen’. Olaf: “Als ICT’er ben je het grootste gedeelte van de tijd kwijt aan het oplossen van problemen.”