Een robot in de klas: een bijzondere assistent

Als je tegen een kind zegt dat er een robot in de klas komt, is zijn of haar reactie waarschijnlijk: “Cool!” Maar hoe kun je ervoor zorgen dat een robot in het onderwijs meer is dan dat? Leerlingen en leraren van basisschool Sint Wulfram doen hier ervaringen mee op.

Basisschool Sint Wulfram, onderdeel van Stichting SKO West-Friesland, gebruikt Tobor, een robot van het type Nao dat ook in de zorg wordt ingezet. De school heeft een versnellingsvraag ingediend bij Kennisnet en de PO-Raad. Samen onderzoeken zij hoe en voor welke onderdelen van taal en rekenen de robot ingezet kan worden als hulpmiddel. Het gaat er immers om dat een robot niet alleen maar leuk is; het is een leermiddel dat een betekenisvolle bijdrage kan leveren bij het aanleren van basisvaardigheden.

Ontdekkingsreis

Tamara Koopmans is leraar en ICT-coördinator op basisschool Sint Wulfram. Ze vertelt: “Wij vinden het belangrijk dat leerlingen leren hoe robots werken en wat programmeren inhoudt, op een veilige en gestructureerde manier. Tobor is daarvoor een leuk hulpmiddel. Voor ons is het deels ook nog een ontdekkingsreis; als leraren leren we hier zelf ook wat van."

Alle klassen

Tobor wordt in alle klassen ingezet. Zo leren leerlingen ieder op hun eigen niveau te programmeren. De leerlingen uit groep 1 en 2 leren hoe je een robot kunt laten lopen. Op kaartjes staan iconen. De kinderen leren om het juiste kaartje voor de camera van Tobor te houden, waarna de robot de commando's uitvoert. In hogere klassen kan de robot bijvoorbeeld worden ingezet als ‘quizmaster’: de robot stelt vragen en de leerlingen geven antwoord door "ja" of "nee" te zeggen in de microfoon van de robot.

Programmeren

De leerlingen van groep 8 programmeren de robot via de omgeving van www.robotsindeklas.nl. Deze interface helpt bij het programmeren van de robot door middel van een blokkentaal (zoals Scratch en Blockly); de leerlingen koppelen verschillende blokken aan elkaar en bepalen zo welke activiteiten de robot moet uitvoeren.

Motivatie om aan de slag te gaan

"Kinderen reageren vaak erg enthousiast op de robot. Dit komt omdat hij een hoge aaibaarheidsfactor heeft. Wanneer de robot in de klas staat, zie je dat sommige kinderen wel ineens mee willen doen. De robot is dan de motivatie voor kinderen om aan de slag te gaan. De opbrengst is daarom groot", vindt Tamara Koopmans.

Randvoorwaarden voor goed gebruik van ICT in het onderwijs

Als je met robots in de klas aan de slag wilt, is het belangrijk om goed na te denken waarom je dat precies wilt. De kapstok daarbij kan het Vier in balans-model van Kennisnet zijn. Dit model beschrijft de randvoorwaarden voor een goed gebruik van ICT in het onderwijs. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen visie, deskundigheid, toepassing en infrastructuur.