Interview

'Flexibel organiseren hoeft niet groots en meeslepend te zijn'

Bij Agora, een stichting voor bijzonder primair onderwijs in de Zaanstreek, is flexibel organiseren geen vrijblijvendheid. Sterker nog: het is een van de speerpunten uit het koersplan 2019-2023. Ronald Overboom is directeur bij basisschool Octant en projectleider van de innovatievraag Anders organiseren. Na de nodige voorbereiding gaat het nu écht beginnen: “Tijd om te  onderzoeken wat er op het gebied van flexibel organiseren allemaal mogelijk is!”

Sinds anderhalf jaar houdt  Ronald Overboom zich bezig met flexibel organiseren. “De aanleiding was onder andere het dreigende lerarentekort en het bieden van passend onderwijs dat tegen een grens aanloopt. Het kunnen omgaan met verschillen in de reguliere setting is in de praktijk een behoorlijke opgave. De rek is uit het leerstofjaarklassensysteem. Bij Agora willen we daarom onderzoeken wat er mogelijk is op het gebied van anders organiseren, met behoud van de kwaliteit of zelfs met een verbetering daarvan. In de afgelopen periode heb ik alle directeuren van de scholen gesproken. Het heersende beeld was dat anders organiseren alleen kan met unitonderwijs. Ik ben dan ook veel bezig geweest met het creëren van een andere mindset. Inmiddels snappen mijn collega directeuren dat het anders kan en moet, en dat er meer mogelijkheden zijn.”

Mogelijkheden onderzoeken

Wat die mogelijkheden zijn, dat gaan ze ontdekken bij Agora. “We denken bijvoorbeeld aan het inzetten van ‘anders bevoegden’, zoals kunstenaars die hun ervaringen willen komen delen. Dat sluit mooi aan bij de koers van onze stichting, die zich richt op de brede ontwikkeling van kinderen. Andere opties zijn het anders indelen van het lesprogramma, flexibelere onderwijstijden, samenwerken met partners zoals kinderopvang of andere groeperingsvormen. Ook kijken we naar de mogelijkheden die ICT biedt. Het klinkt wellicht heel groots, maar dat hoeft het niet te zijn. Alleen al het voeren van gesprekken hierover in de organisatie, het onderzoeken en delen van goede voorbeelden en het starten op kleine schaal zijn al een stappen vooruit.”

Directeuren als sleutelfiguren

Agora heeft een groot werkgebied en er bestaat veel diversiteit tussen scholen. Naast Agorabrede kaders is er dan ook volop ruimte voor de scholen om zelf te  experimenteren. Hoe pakken ze dit de komende periode aan? Overboom: “Het begint met de directeuren, zij spelen een belangrijke rol. Ze hebben het speerpunt flexibel organiseren vanuit het koersplan opgenomen in hun schoolplannen. Ik bespreek met hen  waar zij steun bij nodig hebben. In feite gaat het vooral over verandermanagement: om het creëren van een andere kijk op hoe we ons onderwijs hebben ingericht, om het meenemen van de teams daarin en om het verstevigen van kwaliteit. Niet vanuit armoede of tekorten denken, maar vanuit kansen.”

Vervolgens gaat elke directeur met het schoolteam aan de slag, vervolgt Overboom: “We geloven niet in ‘one size fits all’. De populaties, onderwijsconcepten en schoolgebouwen zijn bijvoorbeeld anders, maar ook het tempo en de aanpak. Het hoeft niet groots en meeslepend te zijn. We kijken stap voor stap wat werkt. We starten met een aantal directeuren die heel enthousiast zijn, delen de mooie voorbeelden, en dan komt er zeker een vervolg.”

Enthousiast aan de slag

Overboom heeft veel zin om aan de slag te gaan. “Ik kijk ernaar uit om de randen van wat kan en mag op te zoeken. Ik denk dat er meer mogelijk is dan we nu soms denken. We willen een rijke leeromgeving voor kinderen creëren en samenwerking met bijvoorbeeld anders bevoegden of partners past daar goed bij. Toch zie ik ook wat ‘beren op de weg’: krijgen we iedereen mee? Ik bedoel dan nog niet eens zo zeer onze eigen medewerkers, maar  ouders, gemeenten en de inspectie. Zij moeten misschien wat meer wennen aan het idee en denken mogelijk nog iets conservatiever.”

Voor Overboom is de innovatievraag succesvol als hij goede voorbeelden ziet van flexibel organiseren. “En als er enthousiasme is! Ik snap dat dat soms even duurt. Om een voorbeeld te geven: op mijn eigen school zijn we gestart met combinatiegroepen 1-2-3. In het begin was er de angst of we het spelelement bij de lagere klassen wel vast konden houden. Nu, na twee jaar, is er juist heel veel positiviteit ontstaan. En dat zorgt weer voor het ervaren van minder werkdruk. Win-win dus!”

Onze professionals staan voor je klaar

Stel je vraag of zoek een opleiding

Contact met de Juridische Helpdesk

Heb je een juridisch vraag? Als lid van de PO-Raad kun je via de pagina van de Juridische helpdesk je vraag stellen op Mijn PO-Raad (na het inloggen in het ledenportaal).

Voor dringende vragen bel met 030 - 31 00 933. We zijn bereikbaar op werkdagen tussen 09.00 – 12.00 uur.

Helpdesk 2 mensen praten