De inzet van ICT-hulpmiddelen kan kansen bieden aan leerlingen die thuis zitten, of dreigen thuis te zitten. Toch is hierin nog veel onduidelijk: welke tools werken het beste? Hoe kan ICT ervoor zorgen dat de resultaten niet alleen op niveau blijven, maar leerlingen ook geholpen worden bij sociale of persoonlijke vraagstukken? En hoe houdt de leerling hierin eigen regie? Over deze vraagstukken gaat Heliomare zich buigen in een innovatievraag. 

Terug naar de basis

Bianca Cristofoli werkt voor het interventieteam van Passend Onderwijs Advies Heliomare. Zij wordt ingeschakeld als leerlingen thuis zitten en de scholen en consulenten niet (meer) weten welke interventies helpend zijn. “Vaak zien we dat scholen heel erg hun best hebben gedaan en dat ICT-hulpmiddelen wel al ingezet zijn, maar dat het moeilijk is gebleken om bij de echte zorg- en ondersteuningsvraag van de leerling te komen. Die ligt vaak op een ander gebied dan ondersteuning bij rekenen of taal. Tijdens het intakegesprek dat ik met de leerling heb ga ik terug naar de basis. Met de Person Driving Planning methode gaan we samen bespreken én tekenen  waar de leerling naartoe wil en wat er nodig is om dit doel te behalen. De leerling bepaalt dus en ik volg, en dat is de sleutel om hem in beweging te krijgen. Op deze wijze geven we de regie terug aan de leerling.”

Eerder in actie

“Deze interventie blijkt enorm waardevol”, vertelt Hans Smeele, docent Media & ICT, bovenschools ICT coördinator bij Heliomare Onderwijs en tevens projectleider van de innovatievraag. “Tegelijkertijd zien we dat er vaak pas in het voortgezet onderwijs actie ondernomen wordt, terwijl er in het primair onderwijs al signalen van dreigend thuiszitten zijn. Dat zoveel leerlingen thuiszitten, is echt een groeiend maatschappelijk probleem binnen passend onderwijs. We zien kansen voor de inzet van ICT-hulpmiddelen om executieve functies en andere voorwaarden om tot leren te komen te verbeteren. Daar zijn overigens niet alleen leerlingen binnen het passend onderwijs mee geholpen, maar ook kinderen die bijvoorbeeld vanwege ziekte niet naar school kunnen of anderzijds op maat begeleiding en onderwijs nodig hebben.”

We willen dat de leerling de regie heeft over zijn eigen ontwikkeltraject en kan aangeven wat zijn behoeften zijn die bijdragen aan het leerproces. Denk bijvoorbeeld aan overzicht en structuur in de dagplanning. Of rust of concentratie als de leerling veel spanning of afleiding ervaart. We gaan kijken welke tools of apps daarvoor geschikt zijn en welke functionaliteiten deze bieden.

Bianca Cristofoli, interventieteam Passend Onderwijs Advies Heliomare

Duurzame oplossing

Tijdens de innovatievraag wil Heliomare onderzoeken welke ondersteuningsbehoeften er zijn bij leerlingen en welke ICT-hulpmiddelen hier een antwoord op kunnen bieden. Het gewenste einddoel is de ontwikkeling van een intuïtieve tool - zoals een app of een routekaart - die leerlingen eventueel onder begeleiding van professionals kunnen gebruiken om te zoeken naar ICT-hulpmiddelen die passend zijn. Bianca: “We willen dat de leerling de regie heeft over zijn eigen ontwikkeltraject en kan aangeven wat zijn behoeften zijn die bijdragen aan het leerproces. Denk bijvoorbeeld aan overzicht en structuur in de dagplanning. Of rust of concentratie als de leerling veel spanning of afleiding ervaart. We gaan kijken welke tools of apps daarvoor geschikt zijn en welke functionaliteiten deze bieden. Dat laatste is heel belangrijk: er blijven nieuwe tools en apps bijkomen en wat vandaag goed werkt, kan volgend jaar weer achterhaald zijn. We zoeken dus naar een duurzame, ‘levende’ oplossing.” 

Van onderzoek naar prototype

De innovatievraag start met het bevragen van de consulenten van Heliomare, vervolgt Hans. “Tijdens een eerste sessie gaan we in beeld brengen waar zij tegenaan lopen, of en welke ICT-hulpmiddelen zij al inzetten en welke oplossingen die bieden. Vervolgens willen we deze vragen ook uitzetten in de regio, en liefst ook landelijk. Om te weten wat er werkt moeten we immers in nauwe verbinding staan met professionals die met (dreigende) thuiszitters werken. We willen met de uitkomsten via een iteratief proces toewerken naar een prototype van een tool, die we ook gaan testen met leerlingen zelf. Het is nog wel spannend om, in tijden van zoveel druk, de urgentie bij iedereen duidelijk te maken. Dat vraagt iets van onze communicatie en leiderschap.”

Beweging op gang brengen

Voor zowel Bianca als Hans is de innovatievraag succesvol als er een tool is ontwikkeld die leerlingen en professionals helpt om ICT-hulpmiddelen te vinden die passen bij hun ondersteuningsbehoeften. “Maar bovenal willen zij een beweging op gang brengen die zorgt voor betere gesprekken tussen professionals en leerlingen. En waardoor we voorwaarden scheppen voor een brede ontwikkeling bij iedere leerling, want dat is altijd ons doel.”