Inzet werkobservaties: Minder ICT-knelpunten, minder werkdruk
Iemand van buiten die met een frisse blik naar de ICT op school kijkt. Dat is de reden voor basisschool ’t Blokhuus om samen met Kennisnet onderzoek te doen naar ICT-gebruik op school. En naar de werkdruk die ICT oplevert. De onderzoekers doen werkobservaties en maken een analyse van het gebruik en de knelpunten van ICT. Knelpunten die vaak zorgen voor extra werkdruk. Vervolgens formuleren ze concrete oplossingen waarmee ’t Blokhuus meteen aan de slag kan.
Jos Berens, directeur van 't Blokhuus: "Mensen hebben de neiging om door te gaan met wat ze gewend zijn. Zo was het ook met onze ICT. Daarom werkt het zo goed dat experts van buiten eens naar de processen kijken. En ons dan vragen waarom we het eigenlijk zo doen."
Welke resultaten heeft 't Blokhuus behaald met deze verkenning? En hoe heeft het de school geholpen? Bekijk het rapport dat van deze case is gemaakt of lees hieronder de samenvatting.
Concreet ICT-advies
De werkobservaties leiden tot concrete ICT-verbetersuggesties die passen bij de situatie op ‘t Blokhuus. Het advies met de meeste impact is om zo snel mogelijk in de cloud te gaan werken en de fysieke server op school de deur uit te doen. Dit lost in één klap diverse problemen op, zoals een traag netwerk als veel mensen er tegelijkertijd gebruik van maken, inlogproblemen vanuit huis en kwesties rondom veiligheid en privacy. De investeringen die niet meer nodig zijn voor de server kan ’t Blokhuus gebruiken voor ICT-coaching van de eigen mensen. De onderzoekers geven een overzicht van de stappen die de school moet nemen voor deze migratie naar de cloud.
ICT stroomlijnen
Verder krijgt ’t Blokhuus een hele reeks grote en kleine tips om de ICT op school te stroomlijnen, zoals werken met wachtwoordmanagers en leraren instrueren in het gebruik van Excel. Naast deze technische oplossingen hebben de onderzoekers oog voor de menselijke kant van ICT. Zij adviseren het Blokhuusteam interne processen vooral ook zelf te doorgronden en na te gaan waar het beter kan. Om zulke processen inzichtelijk te maken, kan het team handvatten gebruiken als card sorting.
Wat voor school is 't Blokhuus en hoe werkt de (onderzoeks)methode die bij 't Blokhuus is toegepast?
’t Blokhuus
Basisschool ’t Blokhuus ligt in Hoevelaken, onder de rook van Amersfoort. Het is een bijzondere neutrale basisschool op algemene grondslag. De school heeft ongeveer 250 leerlingen. De 23 medewerkers werken vooral parttime. De zeventien leraren hebben meestal een eigen groep.
't Blokhuus is een kleinschalige, zelfstandige school, waar leraren voornamelijk leraargestuurd lesgeven. Zij geven instructie. De leerlingen gaan vervolgens klassikaal of zelfstandig aan de slag met de lesstof. De leraar begeleidt wanneer er vragen zijn. Voor de instructie gebruiken de leraren ook digitale middelen, zoals het smartboard en digitale lesmaterialen. In de ochtend komen taal en rekenen aan bod, ‘s middags is er meer ruimte voor gym, wereldoriëntatie en andere vakken.
Kracht van werkobservaties
Werkobservaties bij ‘t Blokhuus leiden tot snelle inventarisatie van het ICT-gebruik waardoor leraren werkdruk ervaren. Vervolgens krijgt de school concrete oplossingen voor ICT-knelpunten die snel te implementeren zijn. De methode is een expert-methode, waarbij externe deskundigen de processen op school bekijken en adviezen geven om deze te verbeteren. Dit betekent dat scholen zelf niet veel in de methode hoeven te investeren.
Daar staat tegenover dat het team wel open moet staan voor extern advies over de eigen ict-toepassingen. Deze methode is onder meer geschikt voor scholen die hun meerjarenplan uitvoeren; zij kunnen de uitkomsten gebruiken voor kleine verbeterstappen.
Het schoolgebouw van 't Blokhuus in Hoevelaken.
Via observaties en interviews brengen de onderzoekers in beeld waar ICT knelpunten oplevert bij ‘t Blokhuus. Deze knelpunten leiden doorgaans tot extra werkdruk bij de medewerkers. De werkdruk vermindert door deze knelpunten te verhelpen.
Kennisnet heeft samen met de onderzoekers van Hike One de leraren en andere medewerkers van ‘t Blokhuus geobserveerd tijdens hun werk. De onderzoekers observeren vier lesdagen (een kleuterklas, twee keer een groep 4 en een groep 6/7). Ze noteren alle momenten waarop de leraar tijdens de les ICT gebruikt en wanneer dit niet werkt - en zo werkdruk oplevert. Ze kijken mee op de pc van de leraren en voeren aanvullende gesprekken. Om dit nader te duiden interviewen ze een administratief medewerker, een intern begeleider, een ICT-verantwoordelijke en de directeur. Door de interviews krijgen de onderzoekers een beeld van de rol die ICT speelt in de (administratieve) processen op school.
De methode die bij 't Blokhuus is toegepast is een expertmethode. De meerwaarde hiervan is dat deskundigen van buiten de school naar de schoolprocessen kijken. Daarom ontbreekt hier – in tegenstelling tot bij de andere praktijkvoorbeelden – een stappenplan waarmee schoolteams zelf aan de slag kunnen.
